تهران، این شهر کهن و پررمزوراز، در طول یک قرن گذشته همواره مقصدی برای مسافران و گردشگران خارجی بوده است؛ مردمانی که با کنجکاوی و شور به قلب ایران سفر کرده‌اند تا این پایتخت پرجنب‌وجوش و در حال تحول را از نزدیک ببینند.
هر دوره از تاریخ تهران، چه در روزهایی که پایتخت شاهان قاجار بود، چه زمانی که در دوره پهلوی بساط تجدد و روشنفکری پا گرفت، چه در روزهای ملتهب انقلاب و جنگ و چه تهران امروز، برای گردشگران خارجی جذابیت ویژه‌ای داشته است.
در ادامه به وضعیت تهران در دوره‌های مختلف و جذابیت‌هایی که برای گردشگران خارجی داشته، نگاهی می‌اندازیم.
تهران در دوره قاجار
در عکس‌های لوئیجی مونتابونه، عکاس ایتالیایی که در دوره قاجار به تهران سفر کرده بود، دیدنی‌های بسیاری وجود دارد. او چهار سال در ایران زندگی کرد و توانست تصاویر بسیاری از آن دوره را در عکس‌های خود ثبت کند.
عکس‌های مونتابونه از کوچه‌های پیچ‌درپیچ و بازار شلوغ تهران، کاروان‌های عبوری از بازار و میدان توپخانه که قلب تپنده تهران بود، حس و حالی زنده و در عین حال غریب دارد.
مونتابونه در خاطراتش از لحظات غروب تهران سخن گفته است، زمانی که مردم دور هم جمع می‌شدند، روی فرش‌های پهن‌شده در کوچه‌ها می‌نشستند و نور فانوس‌ها محافل کوچک شبانه را روشن می‌کرد.
دوران پهلوی و ورود مدرنیته
رضا شاه پهلوی در دهه 1920 با پروژه‌های نوسازی گسترده، شهر تهران و از جمله خیابان لاله‌زار را به قطب اصلی مدرنیزاسیون تبدیل کرد. این خیابان از گذرگاهی سنتی به خیابانی با چراغ‌های برق، سینماها و مغازه‌های اروپایی تبدیل شد و برخی از گردشگران از آن به‌عنوان «پاریس کوچک» یاد کردند.
گردشگران شگفت‌زده از دیدن تهرانی‌هایی با پوشش‌های اروپایی بودند که با روحیه‌ای نو و متفاوت در کافه‌ها و رستوران‌های این خیابان جمع می‌شدند و جاز می‌شنیدند. این تغییرات، تهران را به نمادی از مدرنیته برای بازدیدکنندگان خارجی تبدیل کرد.
فریا استارک، سیاح و نویسنده بریتانیایی، در آن دوره به ایران سفر کرد و نظرات جذابی درباره تهران در دوران رضا شاه داشت. او در سفرنامه‌هایش به بهبودهای شهری و تحولات اجتماعی اشاره کرده است. استارک توصیف می‌کند که خیابان‌های تهران عریض‌تر و منظم‌تر شده‌اند و پوشش و رفتار مردم، نشان می‌دهد که تهران وارد عصر جدیدی شده است.
دهه 1950 و 1960 میلادی، دوران اوج زندگی فرهنگی و هنری تهران بود. کافه نادری به پاتوق نویسندگان و هنرمندان ایرانی مانند صادق هدایت و جلال آل احمد تبدیل شده بود. گردشگرانی که از این کافه بازدید کردند، از فضای گرم و گفت‌وگوهای طولانی درباره فلسفه و ادبیات یاد می‌کنند.
لاله‌زار همچنان پررونق بود، اما حال و هوای آن آرام آرام به سمت تجاری شدن پیش می‌رفت. گردشگران اروپایی هم از دیدن تضاد بین سنت‌های قدیمی شهر و مدرنیته حاکم بر تهران شگفت‌زده بودند.
انقلاب 1357 و جنگ تحمیلی
تهران در سال‌های انقلاب به شهری پرتلاطم و ملتهب تبدیل شده بود. محله‌های مرکزی، به‌ویژه خیابان انقلاب، محل تجمعات و اعتراضات گسترده به شمار می‌آمدند. هر شب در محله‌های مختلف شایعاتی از درگیری‌ها پخش و صبح، خیابان‌ها با پوسترهای انقلابی پوشیده می‌شد.
گردشگران خارجی معدودی که در این دوران از تهران بازدید کردند، توصیف‌هایی از مردمی با شور انقلابی ارائه دادند.
در دوران جنگ ایران و عراق، تهران به شهری با آژیرهای خطر و شب‌های خاموش تبدیل شد. پارک‌ها و زیرزمین‌های خانه‌ها، پناهگاه‌هایی برای مردم بودند و شب‌های موشک‌باران برای جلوگیری از تخریب خانه‌ها، چراغ‌ها خاموش می‌شدند.
گردشگران از همبستگی و تلاش مردم برای حفظ زندگی عادی حتی در این شرایط شگفت‌زده بودند. کافه‌ها و رستوران‌های کوچک همچنان باز بودند و مردم، با وجود سختی‌ها، زندگی را در شهر حفظ می‌کردند.
تهران امروز
امروز می‌توانید گزارش‌های گردشگران از سفر به تهران را در یوتیوب و اینستاگرام ببینید. چهره امروزی شهر، با کافه‌ها و رستوران‌های رنگارنگ، پارک‌های کوچک و بزرگ، سالن‌های سینما، شلوغی و تلاش برای ساختن زندگی‌ها و البته امکانات مدرن روبه‌رشد شهر، چیزهایی است که توجه گردشگران را جلب می‌کند.
گردشگران از فضای شهری با رگه‌هایی از هنر و فرهنگ لذت می‌برند و گاه از تهران به‌عنوان شهری پرجنب‌وجوش و در حال تحول یاد می‌کنند.
در مسابقه تهران دوست داشتنی شرکت کنید
اگر به تهران سفر کرده‌اید، قصد سفر دارید یا شهروند این شهر هستید، می‌توانید با عکس گرفتن از گوشه‌و‌کنار تهران، شهری که «یه ایران دوستش داره»، در مسابقه‌ای جذاب شرکت کنید. در مسابقه تهران دوست‌داشتنی به کسانی که بهترین عکس‌ها را ثبت کرده‌اند، جوایز هیجان‌انگیزی تعلق می‌گیرد.
برای شرکت در این مسابقه باید عکس را در صفحه اینستاگرامتان استوری و حتما صفحه lovleytehrann@ را منشن کنید.
اگر برنده شوید یکی از این جایزه‌ها نصیبتان می‌شود:
- جوایز بخش داوری:
- نفر اول: 50 میلیون تومان
- نفر دوم: 30 میلیون تومان
- نفر سوم: 10 میلیون تومان
جوایز بخش نگاه مردمی:
- نفر اول: 10 میلیون تومان
- نفر دوم: 5 میلیون تومان
- نفر سوم: 3 میلیون تومان
همچنین می‌توانید در سایت تهران دوست داشتنی www.lovely-tehran.ir هم ثبت نام کنید، گردونه شانس را بچرخانید و ببینید کدام یک از جایزه‌هایش سهم شما می‌شود: پلی استیشن 5، ایکس باکس وان، سکه طلای پارسیان یا بلیت تئاتر، سینما و موزه.
برای شرکت در مسابقه یا ثبت نام در سایت و چرخاندن گردونه شانس، تا پایان آذر 1403 فرصت دارید.
